VAHİDE AKTUĞ ORTAOKULU UYGULAMALI ÇEVRE EĞİTİMİ PROJESİ (UÇEP)

PROJE KONUSU : ULUDAĞ ENDEMİK TÜRLERİ VE KORUNMASI

ULUDAĞ ENDEMİKLERİ : Dünya üzerinde sadece yurdumuzda yetişen endemik dediğimiz bitki türlerinden 78'i Uludağ'da. Dünyada sadece Uludağ'da yetişen çiçek ve bitki türü ise 31. Uludağ, bu yönüyle çok değerli bir canlı bitki müzesi (arboretum) konumunda.

PROJE TANIMLANMASI : Mitolojideki adı Keşiş Dağı olan ve Marmara'nın en büyük çıkıntısı Uludağ'ın endemik türleri tanımak ve korumak için neler yapılmalıdır?

PROJENİN AMACI : Uludağ'ın endemik türleri tanımak ve korunması için neler yapılabileceğini öğrenmek

PROJENİN UYGULANIŞI : Zirvetepe, Kuşaklıkaya ve Şahinkaya tepelerinden Uludağ Göller Bölgesi'ne doğru giden yürüyüş parkurları boyunca Astragalus sibthorpianus (geven/keven), Galium olympicum (yoğurtotu), Gypsophila olympica (çöven/bahar yıldızı), Arabis drabiformis (kazotu/kaz teresi), Aubrieta olympica (obrizya), Crepis aurea subsp olympica (hindiba/altuni hindiba)

KETEN : Sadece Türkiye' de yetişen endemik-lerden biridir.Ketengiller familyasındandır. Haziran-Ağustos ayları arasında ipek gibi, mavimsi renkli çiçekler açan bir bitkidir.

SIĞIR KUYRUĞU : Haziran-Ağustos aylarında parlak sarı renkli çiçekler açan 20 ile 150 cm boylarında iki yıllık otsu bir bitkilerdir. Daha çok ekilmemiş yerlerde ve yol kenarlarında bulunurlar. Gövdeleri dik bazan dallanmış ve yünümsü tüylerle kaplıdır.

KAZ OTU : Haziran-Ağustos aylarında çiçeklenir.2000-2250m rakımda,dağlık lanalar,yeşil alanlar ve yaylalarda yetişir.çok yıllık bir bitkidir.

GEVEN : Ülkemizde kıymeti pek bilinmeyen  derin kökü ve geniş dalları olan, erozyonu önleyen 1200m rakımda yetişen bir bitkidir. Biyoçeşitlilik açısından önemli, kökleri 3-5 m derine inebilen ve geniş dalları olan, eğimli yamaçların erozyon bekçileri olan gevenler, yayıldığı alanın 2-4 katı büyüklüğündeki araziyi kaymalara karşı tutan, yastık biçiminde küme küme sık dikenli çok yıllık otsu bir bitkidir.

ÇÖVEN :  (Gypsophila), karanfilgiller  familyasından ekonomik öneme sahip 100 türden oluşan, bir yıllık ya da çok yıllık 5–120 cm boyunda otsu bitki cinsi. Türkiye´de bulunan 50 çöven türü bilinmektedir. Tahin helvası yapımında da kullanılan çöven Türkiye´nin ihraç ürünlerinden biridir Aynı familyadan onun gibi köpürtücü özelliğe sahip olan sabun otu (Saponaria officinalis) ile karıştırmamak gerekir.

OBRİZYA : Uludağ için endemik bir bitkidir.

HİNDİBA : Hindiba familyasının örnek bitkisidir. Çiçekleri sarıdır. Yaprakları az ve küçüktür. Sapı yoktur. Kökü uzundur. Kökünün dışı beyaz, içi esmer renktedir.

EBÜLMÜLÜK : Civanperçeminin yalnızca Uludağda yetişen türüdür.

KANARYA OTU : Silindir şeklinde sarı renkli çiçekler açan10-30cm boyunda otsu bir bitkidir.

YAZ KARANFİLİ : Karanfilgillerden (Caryophyllaceae) familyasının Dianthus cinsinden karşılıklı, ensiz, sivri yapraklara sahip otsu bitkilerdir.

KORUNMASI

·         Canlıların yaşam alanlarının tahrip etmemek

·         Yerlere çöp atarak veya çöpü doğru şekilde depolamayarak toprağın kirletmemek

·          Av yasaklarına uyarak

·          Çevre kirliliği, doğal yaşam alanlarının daralması, aşırı avlanma gibi nedenlerden dolayı bitki ve hayvan türlerinin sayısı ciddi şekilde azalmaktadır.

·          Bu yaşam birliğinde bitki ve hayvan birbirleri ile olan rekabetleri veya  mücadeleleri doğal dengeyi oluşturmaktadır. Bu doğal dengeyi bozan ve haksız rekabeti yaratan  insan faktörünün en aza indirgenmesi ve planlanması gerekmektedir.

 

Rapor ve Değerlendirme

•          Belirlenen çevre sorunu nedir, neden seçildi?

•          Bursa Uludağ'da yetişen bitki türlerinin yok olması belirlenen çevre sorunudur .Biyolojik çeşitlilik korunması için seçildi.

•          Sorun kimleri, nasıl etkiliyor?

•          Bursa yaşayan tüm hayvan türlerini, çevrenin iklimini etkiliyor.

•          Soruna nasıl bir çözüm sunuluyor?

•          Çözümümüz çevre halkın ve ziyaretçilerin bilinçlendirilmesidir.

•          Çözüm neden yaratıcı ve yenilikçi?

•          Uludağ gezisinde bununla ilgili hiçbir bilgi verilmediği için yaratıcıdır.

•          Çözüm kolayca uygulanabilir mi?

•          Evet. Milli parka giriş yapılırken el broşürü de verilerek bu bitki türlerinin endemik olduğu ve tehlike altında olduğu Yani sadece Uludağ'da yetişen çiçekler. Köküyle, soğanıyla koparıp başka yere götürseniz bile yetişmesi mümkün olmadığı, Onların Uludağ'a özel olduğu, Sadece burada büyüyen, sadece burada göreceğiniz çiçek ve bitkiler olduğu tanıtılabilir.

•          Çözümün nasıl bir maliyeti var?

•          El broşür fiyatı 1000 adet 25 TL olduğu öğrendik.

•          Çözüm yaygınlaştırılabilir mi?

 

Evet Bu hazırlanan broşürler sadece Milli park kapısında değil Bursa merkezde de dağıtılarak ve merkezde billboard sürekli belirli zaman aralıklarında döndürülerek bu bilgi taze tutulabilir .